Właściwy dobór źródła ogrzewania nie jest zagadnieniem prostym. Zasadniczo dobór właściwego ogrzewania zależy od naszych oczekiwań. Zadaniem pieca jest zapewnienie komfortu cieplnego. Każdy jednak rozumie pojęcie komfortu cieplnego w sobie właściwy sposób. Jednostka grzewcza ma za zadanie zapewnienie odpowiadającej nam temperatury we właściwym czasie. Często również jej zadaniem jest zapewnienie odpowiedniej ilości ciepłej wody użytkowej w wymaganym przedziale czasu.
Aby zapewnić odpowiednią ilość ciepła piec (kocioł) powinien wytworzyć tyle energii w jednostce czasu aby umożliwiła ona podgrzanie pomieszczeń do żądanej temperatury - niezależnie od temperatury zewnętrznej. Oznacza to podgrzanie wnętrza pomieszczeń, pokrycie strat związanych z ucieczką ciepła przez ściany, okna itp. Niezwykle istotnym elementem jest podgrzanie powietrza wewnątrz budynku z uwzględnieniem strat związanych z wentylacją ( bo ta musi być zapewniona! ).
W uproszczeniu (przy braku dokumentacji projektowej), zapotrzebowanie na ciepło można obliczyć szacunkowo mnożąc powierzchnię domu przez jednostkowe zapotrzebowanie na enerię:
budownictwo jednorodzinne - domy wolnostojące:
starsze ( budowane przed rokiem 1980 ) - 140-180 W/m2
starsze po wymianie okien na nowe - 110-140 W/m2
docieplone - 80-120 W/m2
nowe, energooszczędne - 50- 80 W/m2
budynki szeregowe dla segmentów 'środkowych' - można zmniejszyć jednostkowe zapotrzebowanie o 10-30 W/m2
Po wyliczeniu mocy pieca należy się zastanowić nad źródłem zasilania:
Gaz ziemny z sieci – to najwygodniejsze w eksploatacji źródło energii do ogrzewania domu. Niestety tam, gdzie budowane są domy jednorodzinne, często nie ma jeszcze sieci gazowej.
Gaz płynny – przechowywany w zbiornikach dzierżawionych od lokalnego dystrybutora i stawianych na terenie działki. Trzeba pamiętać o pozostawieniu miejsca na dojazd cysterny do zbiornika. Ten rodzaj gazu nie jest tani, a jego rynkowa cena bywa zmieniana przez lokalnego dostawcę.
Olej opałowy – również przechowywany jest w zbiornikach. W porównaniu do gazu płynnego jest substancją o mniejszym zagrożeniu wybuchowym, a więc bardziej bezpieczną do przechowywania. Zbiorniki oleju można sytuować w budynkach po spełnieniu odpowiednich warunków dotyczących głównie wentylacji.
Energia elektryczna – to najbardziej dostępne źródło energii, jednak rzadko wybierane z powodu wysokiej ceny. Należy jednak pamiętać o jego zaletach: nie musi być magazynowane, nie wymaga budowy kominów, koszty inwestycyjne elektrycznej instalacji grzewczej są niewielkie.
Węgiel – pod względem ekonomicznym żaden opał nie jest w stanie konkurować z węglem, szczególnie na Śląsku, gdzie jest tani. Wiele osób nadal korzysta z tego opału, chociaż jest z nim dużo problemów w użytkowaniu – transport, składowanie, usuwanie popiołu, a przede wszystkim nadzór nad procesem spalania.
Groszek – to rodzaj węgla kamiennego o określonym sortymencie (wielkości bryłek). Do jego spalania stosuje się kotły wyposażone w podajnik. Groszek charakteryzuje się niską zawartością siarki, małą ilością wody i substancji niepalnych.
Drewno – najczęściej stosowane jest w kominkach oraz w kotłach na tzw. holz gaz (gaz drzewny). Kotły tego typu wymagają wysuszonego drewna, które powinno być składowane przynajmniej 18–24 miesięce w miejscu przewiewnym i zabezpieczonym przed opadami atmosferycznymi.
Pelety – to opał produkowany z odpadów drewna, słomy zbóż lub specjalnie uprawianych roślin energetycznych. Pod wpływem wysokiego ciśnienia rozdrobniony materiał jest prasowany.
Piec zasilany wybranym medium będzie posiadał różne wady i zalety:
piece na gaz, olej opałowy czy prąd są prawie bezobsługowe ale bardziej kosztowne w utrzymaniu
ogrzewanie z pompy ciepła jest również bezobsługowe, ale zdecydowanie droższe inwestycyjnie
piece na pelet, ekogroszek są bardziej oszczędne ale trzeba poswięcić im dużo więcej czasu
piece na paliwo stałe czyli węgiel lub drewno są najtańsze w użytkowaniu, ale bardzo absorbujące w obsłudze
Jak widać nie ma jednej odpowiedzi na pytanie jaki piec jest najlepszy, można tylko wybrać rozwiązanie optymalne dla siebie: wypadkowej z ceny inwestycji, ceny paliwa i wymaganego stopnia bezobsługowości. Po tym wszystkim pozostaje wybór konkretnego modelu i rozpoczęcie pracy.